Nếu bạn vừa bước vào thế giới thiết kế 3D, bạn sẽ nhanh chóng đặt câu hỏi: Tôi nên học Maya hay 3ds Max (hay có thể là Softimage, Cinema 4D, MODO, Houdini,...) Trong vài trường hợp, điều đó có thể được quyết định bởi nhà trường hay yêu cầu công việc?

Nếu bạn được lựa chọn, sẽ có một số điều bạn cần cân nhắc trước khi quyết định, hoặc vài lý do để học nhiều hơn 1 phần mềm. Qua bài viết này, bạn sẽ học được những điểm quan trọng của từng phần mềm cũng như hầu hết cái studios hiện nay đang sử dụng phần mềm nào, tại sao.

Lựa chọn phần mềm 3D đầu tiên của bạn.

Bước 1: Hãy thử trước khi quyết định:
Nếu như bạn "đã lỡ" rồi thì hi vọng bài viết này không phải là một "spoiler" hay gây thất vọng, khi lựa chọn phần mềm, cực kỳ đơn giản như lựa chọn một sở thích. Nếu bạn không bị giới hạn bởi phần mềm bạn đang dùng, không có lý do gì lại không khám phá những phần mềm khác thú vị hơn.

Đa phần các công ty phần mềm đều cung cấp bản dùng thử để bạn làm quen và tìm hiểu xem nó có phù hợp với bạn không. Việc tìm hiểu yêu cầu cấu hình cần đáp ứng của những phần mềm cũng quan trọng không kém. 

Maya

Maya được cho là một trong những phần mềm phổ biến nhất hiện nay với 2 phiên bản Maya và Maya LT, nếu bạn là sinh viên, đa phần các trường dạy về thiết kế sẽ yêu cầu bạn học phần mềm này.

3ds Max

3ds Max là một phần mềm 3D nổi tiếng không kém trong kho "vũ khí của Autodesk. Phần mềm này thường được hướng dẫn trong các trường thiết kế về nội thất, kiến trúc.

Softimage

Softimage là một phần mềm 3D khác của Autodesk; tiếc thay, bản phát hành vào năm 2015 sẽ là phiên bản cuối cùng và Autodesk không có ý định phát triển thêm phần mềm này. Giai đoạn này nhiều nhà thiết kế yêu thích Softimage khá tiếc nuối với quyết định đó của Autodesk, tuy nhiên nếu bạn muốn thử, bạn vẫn có thể tìm down phần mềm này về để vọc.

CINEMA 4D

Có rất nhiều phiên bản khác nhau của CINEMA 4D tập trung vào những phần khác nhau trong quy trình sản xuất. CINEMA 4D Prime tập trung vào thiết kế đồ họa, CINEMA 4D Broadcast tập trung vào đồ họa chuyển động. CINEMA 4D Studio bao gồm các bản khác nhau trong 1.

MODO

MODO là một trong những phần mềm tốn kém ít nhưng khá mạnh mẽ.

Houdini

Houdini tương tự như CINEMA 4D tập trung vào những phần khác nhau có những phiên bản khác nhau. Houdini tập trung vào chuyển động, dựng hình và ánh sáng. Houdini FX tập trung vào visual effects như hạt vỡ, chất lỏng và những cú nổ... Bạn cũng có thể dùng Houdini Indie tập trung vào diễn hoạt và tạo game.

Blender

Blender là một phần mềm 3D nguồn mở. Được cung cấp miễn phí nhưng không có nghĩa yếu đuối. Blender khá thông dụng với các nhà nghiên cứu game độc lập, trong những năm gần đây Blender phát triển với những phiên bản cải tiếng mới liên tục.

Về bản chất, những phần mềm đều có những tính năng tương đương nhau. Một số sẽ mạnh mẽ hơn trong khâu này trong khi nhường thế mạnh khâu khác cho phần mềm chuyên dụng khác, mặc dù bạn có thể học cách làm mỗi khâu trong đa phần các phần mềm. Mỗi phần mềm có những cách tổ chức và ứng dụng khác nhau, một số tính năng tiên tiên như Mograph Editor trong CINEMA 4D hay tạo những hiệu ứng cháy nổ trong Houdini có thể được xem là thế mạnh của những phần mềm này, nhưng việc học những kỹ năng chính cơ bản sẽ giúp bạn sẵn sàng hơn hết.

Hãy dành ra 1 tuần cho mỗi ứng dụng để tìm ra ứng dụng phù hợp với công việc của bạn nhất. Bạn có thể tìm thấy những bài hướng dẫn cơ bản để hỗ trợ mình trong lúc làm việc như trang (https://www.digitaltutors.com hoặc tại đây 

Bước 2: Hãy hiểu rằng tất cả phụ thuộc vào Kỹ năng

Nếu bạn tiếp cận nhiều thứ hơn chỉ duy nhất phần mềm, và tập trung vào kỹ thuật và kỹ năng của bạn, bạn sẽ tiến xa hơn rất nhiều. 

Chúng tôi đã nghe rất nhiều lần:

a) Một nhà thiết kế chuyên nghiệp nói rằng họ phải chuyển đổi giữa các phần mềm với nhau

và

b) Một sinh viên hay một nhà thiết kế đang phát triển từ chối xem một clip hướng dẫn vì nó không liên quan đến phần mềm mà học biết. Điều này không chỉ giới hạn nhà thiết kế tại phần mềm mà họ biết, mà còn giới hạn họ tiếp cận thị trường tuyển dụng giữa các studio khác nhau.

Nếu bạn học kỹ thuật và kỹ năng ở tất cả các lớp hướng dẫn mặc kệ là thuộc phần mềm nào, những gì bạn học sẽ rất tuyệt vời khi bạn thực hiện nó trong bất kỳ phần mềm khác nhau. Lúc đầu, tất nhiên là sẽ có ý nghĩa hơn khi làm việc trong phần mềm mà bạn đã biết, nhưng đừng khiến nó trở thành một thói quen. Và hãy nhớ rằng, cả những người chuyên nghiệp cũng phải tốn kha khá thời gian để quen với việc chuyển đổi giữa những phần mềm khác nhau - nó chỉ tốn thời gian lúc đầu để làm quen với thiết lập trong phần mềm mới.

Khi học một phần mềm, bạn sẽ đồng thời học những kỹ năng mới. Những kỹ năng này sẽ chuyển đổi giữa những phần mềm khác nhau, và hãy đảm bảo rằng bức tranh tổng thể là điều bạn cần tập trung. Những model lưới thấp dành cho game sẽ vẫn dành cho game cho dù bạn làm nó bằng phần mềm nào đi chăng nữa. Hãy học những kỹ năng cần thiết và các kỹ năng nâng cao trên con đường phát triển, nó sẽ giúp bạn chinh phục phần mềm đầu tiên và cả những phần mềm khác trong quá trình làm việc sau này. 

Có vô số những thứ bạn có thể làm trong studio. Ví dụ, bạn có thể là một họa sĩ vẽ texture, tạo những chất liệu cho vật phẩm, hay bạn có thể là một nhà tạo hình nhân vật, tạo hình vật phẩm. Phụ thuộc vào Studio, bạn có thể được yêu cầu làm duy nhất một trong những thứ này, và như trong một số studio khác, công việc của bạn có thể bao gồm cả tạo hình và thiết kế chất liệu. Bạn sẽ cần phải linh động giữa các phần mềm khác nhau.

Game Art

Trong những gì bạn tìm hiểu, bạn có thể được bảo rằng 3ds Max là vô địch ( trước đó là Softimage), nhưng Maya cũng đồng thời đạt tới mức đó. Với phiên bản Maya LT tập trung vào phát triển game, Maya đã dần rút ngắn khoảng cách với 3ds Max trong lĩnh vực ứng dụng game. Đó là lý do vì sao việc tập trung vào những kỹ năng bạn có thể chuyển đổi giữa các phần mềm bất kỳ rất quan trọng.

Chúng tôi cũng rất thích việc làm việc với Softimage, nhưng nó thực sự không phổ biến gần đây mặc dù nó có những công cụ độc đáo và mạnh mẽ và thân thiện với người dùng. Trong khi 3ds Max và Maya được biết là những phần mềm mạnh mẽ, MODO, CINEMA 4D và Blender cũng khá nổi tiếng trong việc tạo hình sản phẩm. Đặc biệt là Blender khá nổi trội trong giới phát triển game mới. Nếu bạn muốn tìm hiểu về điểm mạnh và yếu giữa các phần mềm, có thể tham khảo bài viết:

Xem thêm: So sánh giữa 3ds Max và Maya

3D Modeling - Tạo hình

Nếu bạn muốn đi sâu về thiết kế, bạn sẽ thích tạo hình, tạo vật phẩm, nhân vật... Tuy nhiên thiết kế 3D còn sâu hơn thế, và tạo hình 3D cho phim có thể sẽ khác so với cho game. Trong khi kỹ thuật như nhau, nhưng sẽ có một số điểm khác. 3ds Max và Maya thực sự là 2 phần mềm nền tảng trong ngành công nghiệp này. Cả 2 đều có những công cụ tuyệt vời sẽ giúp bạn hoàn thành công việc.

MODO, CINEMA 4D và Blender gần đây được thấy là khá phát triển. CINEMA 4D tự hào khi có quy trình khá dễ nằm bắt mà các họa sĩ mới thường rất thích ứng dụng. MODO cũng có rất nhiều công cụ tạo hình 3D ấn tượng. Một điều cần phải nhớ là mỗi phần mềm đều có những công cụ khác biệt nhẹ, còn hầu hết, chúng đều hệt như nhau. Bạn có thể tạo một sản phẩm 3D như nhau ở phần mềm A và phần mềm B, kỹ thuật và quy trình sẽ khác nhau phụ thuộc vào phần mềm bạn dùng. 

Xem các hướng dẫn modeling tại đây.

3D Animation - Diễn hoạt

Sẽ khó để giới hạn phần mềm phục vụ cho việc này. Nếu bạn nhìn vào các studio và trường đào tạo, bạn sẽ thấy đa phần các công việc và khóa đào tạo animation - diễn hoạt sẽ dùng Maya, 3ds Max, CINEMA 4D, Houdini, MODO và cả Softimage. Và kể cả khi bạn hỏi ý kiến của các giảng viên hướng dẫn, họ cũng sẽ nói mọi thứ dựa trên kỹ năng của bạn chứ không phải phần mềm bạn dùng để thực hiện.

Khi animation - diễn hoạt, phần mềm 3D thường đóng vai trò khá nhỏ, khi mà những gì animation- diễn hoạt bao gồm là việc tạo những keyframes, chỉ cần phần mềm đó có thể làm điều này, thế là đủ. Nếu bạn muốn dấn thân vào con đường animation - diễn hoạt, điều quan trọng là nắm vững những nguyên tắc diễn hoạt hơn là phần mềm.

Xem các hướng dẫn animation tại đây.

Rigging - Lắp bộ điều khiển chuyển động

Maya thực sự là phần mềm khuyên dùng cho việc rigging - lắp bộ chuyển động nhờ vào ngôn ngữ lập trình "MEL" mạnh mẽ của nó cho phép họa sĩ tạo những rig phức tạp và những công cụ tùy chọn. 3ds Max cũng có những công cụ hỗ trợ rig, như CAT đẩy nhanh quá trình rigging, và rất phù hợp cho dự án game. Tuy nhiên tất cả những phần mềm 3D được liệt kê ở đây đều có khả năng tạo những bộ rig phức tạp. Một lần nữa, phụ thuộc vào sở thích và phần mềm mà bạn cảm thấy thoải mái nhất.

Xem các hướng dẫn rig tại đây.

Broadcast - Truyền thông

CINEMA 4D là một cái tên nổi trội trong lãnh vực này và thậm chí là một vũ khí lợi hại với tích hợp mới After Effects thông qua CINEWARE. Maya và 3ds Max cũng khá thân thiện với After Effects. Việc sử dụng dễ dàng trên Mac đã giúp CINEMA 4D nổi tiếng hơn nữa. Tùy vào độ phức tạp của dự án, những thứ như Houdini cũng có thể được dùng cho công cụ VFX. Với CINEMA 4D Broadcast sẽ đồng thời giúp bạn có sự lựa chọn nhẹ nhàng hơn nếu chỉ muốn tập trung vào đồ họa động và thiết kế.

Visual Effects - Hiệu ứng hình ảnh

Hầu hết các phần mềm mà chúng ta đang bàn tới, đều có thể kết hợp với một phần mềm thứ 2 để tạo nên những hiệu ứng hình ảnh đáng kinh ngạc. Bạn có thể đã nghe đến những công cụ mạnh mẽ và vượt trội, như Softimage's ICE, Houdini... Với việc mua The Foundry của Luxology, hiệu ứng hình ảnh giữa NUKE và MODO tiếp tục được nâng cao, mặc dù quy trình giữa NUKE và các phần mềm khác vẫn khá phổ biến.

Khi nói tới hiệu ứng hình ảnh, nó thường là sự kết hợp giữa những phần mềm khác nhau để tạo ra kết quả cuối cùng. Ví dụ, Houdini là phần mềm khuyên dùng để tạo mô phỏng, NUKE để kết hợp. Maya, CINEMA 4D, MODO... để kết xuất hình ảnh (render).

Xem các hướng dẫn Visual Effects tại đây

Product Visualization or Design - Thiết kế sản phẩm

Tất cả những phần mềm được nhắc đến trong bài đều có thể giúp bạn tạo những hình ảnh sản phẩm và kiến trúc - tất cả mọi thứ từ thiết bị, xe cộ, các tòa nhà lớn... Để tạo những hình ảnh sản phẩm đẹp, việc học những phần mềm kết xuất hình ảnh như V-ray, Arnorld Renderer và Maxwell Render sẽ hữu ích. Khi thiết kế những hình ảnh sản phẩm, phần mềm CAD như Inventor, Rhino hay SolidWorks có thể sẽ phù hợp hơn. Bạn sẽ muốn dành thời gian tập trung vào sản phẩm ngoài phần mềm như độ ứng dụng và trải nghiệm người dùng. 

Tất cả những phần mềm 3D được nhắc đến đều là những công cụ bạn cần để tạo những hình ảnh sản phẩm.

Xem các hướng dẫn sản phẩm tại đây.

Nếu bạn có một công việc trong mơ hay bạn nghĩ rằng bạn đã viết bước đầu tiên của mình trong ngành công nghiệp sáng tạo này là gì, thì chắc chắn sẽ không có gì giữ bạn lại trong con đường tìm kiếm những điều đặc biệt.

Biết công ty sử dụng phần mềm gì có thể sẽ giúp bạn đặt chân vào cánh cổng đó, nhưng đừng giới hạn bản thân mình vào 1 phần mềm bất kỳ. Có rất nhiều studios sử dụng phần mềm riêng biệt của họ. Như Pixar dùng "Presto" để diễn hoạt, và DreamWorks dùng "Premo". Đó là lý do vì sao điều quan trọng nhất là mài dũa kỹ năng mà mình cần.

Hy vọng bạn đã lựa chọn được phần mềm mà mình muốn học đầu tiên, dù nó là Maya, 3ds Max (hay Softimage, CINEMA 4D, MODO, Houdini,...) Đừng quên đó không phải là một cam kết vĩnh viễn , khi bạn thay đổi, sẽ không có gì mất đi cả. Tập trung vào nâng cao kỹ năng, kỹ thuật chuyển đổi giữa các phần mềm sẽ giúp bạn có một sự nghiệp thành công; điều đó và những cố gắng, kiên nhẫn nữa.

Tác giả: Grant Boudon

Biên dịch: CG Academy